Postępowanie przed Rzecznikiem Finansowym

W notatce „Dlaczego postępowanie przed Arbitrem Bankowym?” sygnalizowałem przedstawienie postępowania przed Rzecznikiem Finansowym.

Postępowanie regulują dwa akty prawne:

– ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1348 z późn. zm.) (art. 35-42), oraz

– rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 stycznia 2016 r. w sprawie pozasądowego postępowania przed Rzecznikiem Finansowym (Dz. U. z 2016 r., poz. 92).

Najistotniejsze cechy tego postępowania są następujące:

• klient ‘podmiotu rynku finansowego’ (m.in., bank, fundusz inwestycyjny, SKOK, dom maklerski, zakład ubezpieczeń, fundusz emerytalny, UFG) winien wyczerpać drogę postępowania reklamacyjnego, o której mowa w rozdziale 2 ustawy (art. 3-10 ustawy),
• udział podmiotu rynku finansowego w postępowaniu jest obowiązkowy (art. 37),
• klient składa wniosek do Rzecznika, w tym uiszcza opłatę w wysokości 50 zł na rachunek Rzecznika (art. 36 i 38),
• wszczęcie postępowania przez Rzecznika następuje w terminie 14 dni od dnia otrzymania kompletnego wniosku i uiszczenia przez klienta opłaty (albo zwolnienia od jej uiszczenia) (§ 6 ust. 1 rozporządzenia),
• w toku postępowania Rzecznik zapoznaje podmiot rynku finansowego z roszczeniem klienta, przedstawia stronom postępowania przepisy prawa mające zastosowanie w sprawie oraz propozycję zakończenia sporu (art. 39),
• Rzecznik kończy postępowanie w terminie 90 dni od daty otrzymania kompletnego wniosku (§ 7 ust. 1),
• Rzecznik przedstawia stronom propozycję zakończenia sporu w terminie umożliwiającym jego zakończenie w ciągu 90 dni (§ 8 ust. 1),
• Rzecznik wyznacza stronom termin na ustosunkowanie się do przedstawionej im propozycji zakończenia sporu, nie krótszy niż 7 dni (§ 8 ust. 2),
• w przypadku braku polubownego zakończenia postępowania, Rzecznik sporządza opinię, w której należy zawrzeć w szczególności ocenę prawną stanu faktycznego w przedmiotowym postępowaniu (art. 40.),
• z przebiegu postępowania sporządza się w terminie 14 dni od dnia jego zakończenia protokół, do którego załącza się opinię Rzecznika (art. 41).

Porównanie postępowania prowadzonego przez Arbitra Bankowego z postępowaniem przed Rzecznikiem Finansowym prowadzi do wniosku, że są one dosyć podobne mimo, że regulowane odrębnymi aktami prawnymi: reklamacja -> wniosek -> stanowisko instytucji finansowej i konsumenta -> rozstrzygnięcie.

Podstawowa różnica polega na tym, że orzeczenie Arbitra wiąże bank, natomiast opinia Rzecznika – nie wiąże banku ani klienta.

Do której więc instytucji powinien zgłosić się kredytobiorca w sprawie kredytu indeksowanego (walutowego)? Zależy to od okoliczności sprawy, jednakże coraz więcej przesłanek przemawia za skierowaniem wniosku do Rzecznika Finansowego. Nie są znane orzeczenia Arbitra Bankowego w sprawach kredytów indeksowanych, które byłyby korzystne dla kredytobiorców, natomiast Rzecznik Finansowy opublikował w czerwcu 2016 r. „Raport”, w którym poddał obszernej krytyce działalność banków w tej dziedzinie (wzmianka o Raporcie w notatce „Rzecznik Finansowy: klauzule walutowe niezgodne z prawem bankowym i kodeksem cywilnym”). Oznacza to, że jeśli ocena danej sprawy skłania do konkluzji, iż prawdopodobna jest korzystna dla kredytobiorcy opinia Rzecznika Finansowego, którą można byłoby przedłożyć w późniejszym postępowaniu sądowym, wskazane jest wszczęcie postępowania przed Rzecznikiem.